[ad_1]
انجام حج به عنوان یکی از واجباتی که بر هر مسلمانی در شرایطی واجب است، آداب و رسوم خاص خود را دارد که برخی از آنها مربوط به احکام اسلامی و برخی دیگر از آداب خاص هر منطقه نشات می گیرد و به همین دلیل است که باید ایجاد شود. سنت ویژه اعزام و پذیرایی از زائران.
به گزارش ایسنا، شاید بخشی از علت شکل گیری آداب و رسوم مربوط به حج به این دلیل باشد که با توجه به اینکه رفتن به حج در گذشته به هیچ وجه کار آسانی نبوده و تنها افراد خاصی می توانستند به کشور وحی بروند، زائر شدن چیزی است مثل یک رویا بود. رویایی که برخی برای رسیدن به آن دست به هر کاری می زنند و به تدریج بخشی از فرهنگ آنها شد. مثلاً در خراسان شامگاه چهارشنبه در مراسم «فال چالبیتو» مردم با انداختن شن در کوزه می خواهند خانه خدا را زیارت کنند. اگرچه سفر به حج آسان‌تر شده است، اما هنوز ردپای برخی از این سنت‌ها در کشور دیده می‌شود.
در این شرایط، وقتی انسان متوجه می شود که می تواند به حج برود، حتی قبل از رفتن، شروع به انجام مناسک می کند; اگر دین را ادا کرد، وصیت کرد، از فرزندان مجرد نگهداری کرد، حلال خواست و… با این حال هنوز جای کار بود!
پرداخت بدهی قبل از رفتن به حج یکی از دغدغه های مهم مسافران بود، به گونه ای که در برخی جاها حتی قبل از عزیمت به حمص و زکات، اموال خود را در اختیار کشیش محل می گذاشتند و برای مابقی وصیت می کردند. ویژگی. مهم این بود که با روح و جسم پاک به حج بروند و قربانی را با پول بخرند و ذبح کنند تا پاک شود.
کار مهم دیگری که در تمام شهرهای ایران انجام می شد، ادعای حلال بودن اعمالی بود که شخص از روی بی احتیاطی یا عمدی انجام می داد و به خاطر آن به کسی آسیب می رساند. رسومی که در برخی نقاط کشور با شکل خاص خود رواج دارد. مثلاً یکی از سنت های قبل از حج در سنندج «آزاد کردن گردن» بود. طبق این رسم، زائران چند روز قبل از حرکت، کفن پوشیدند، چاقویی در دست گرفتند، به بازار رفتند و از مردم محل حلال و به اصطلاح «آزادی در» طلب کردند.
پس از درخواست حلال ها باید زمانی برای شروع سفر تعیین می شد که آن هم آداب و رسوم خاص خود را داشت.
از نظر قدما برای انجام هر کاری از جمله رفتن به چنین سفر مهمی باید زمان سعد و نه را مشخص کرد. بر این اساس آنها «ساعت را تماشا کرده اند» تا مشخص کنند چه روز و ساعتی را ترک خواهند کرد. در برخی از شهرهای ایران رسم این بود که صبح دوشنبه، عصر چهارشنبه و قبل از نماز جمعه سفر نمی کردند. گاهی تعیین سعد و نه در روز سفر با استناد به تقویم هایی که بر اساس برج های قدیم تعیین می شد انجام می شد. مقامی که این روزها به دلیل برنامه ریزی گسترده سازمان های مرتبط برای اعزام مسافر، اعمال نمی شود.
اکنون زمان فرستادن مسافران فرا رسیده است. رسمی که شاید این روزها رنگ و بوی گذشته را نداشته باشد اما همچنان با تفاوت هایی در شهرهای مختلف اجرا می شود. در اکثر شهرهای کشور، زائر حج باید تا حد امکان از دری رو به قبله از خانه خارج شود. از آنجایی که در گذشته رفتن و برگشتن از حج تا 2 سال به طول می انجامید، یکی از رسوم این بود که فردی که می خواست برود مقداری شکر جلوی خانه بپاشد و روی اسب رد شود، معتقدند که این کار. خطر سفر را کاهش می دهد.
گذراندن مسافر از زیر قرآن و ریختن آب پشت سر او در سراسر ایران رسم است اما در شهرهای مختلف آداب و رسوم دیگری نیز وجود دارد. مثلاً در شاهرود نگاه کردن به پشت سر مسافر برای مسافر بدشانسی تلقی می شد و به گفته آنها اگر به پشت سر نگاه می شد، سفر پایان خوشی نداشت.
در برخی مناطق دیگر از جمله شهرهای استان فارس رسم بر این بود که یک ظرف پر از سبزی و آجیل و مقداری آرد و یک کاسه پر از آب سرد با برگ های پرتقال در سینی کنار قرآن می گذاشتند. مسافر پس از دوبار عبور از زیر قرآن، آجیل را در جیب او خالی می کنند. کف دست راستش را یک بار آغشته به آرد می کرد و بعد از خانه بیرون می رفت و آب پشت سرش روی زمین می ریخت.
در بعضی شهرها آشنایان قبل از رفتن به خانه زائر می روند و هر کدام به اندازه توانش پولی به او می دهند. از طرفی حاجی برای کسانی که به او پول می دادند سوغاتی های ویژه بیشتری می آورد.
چاوشخانی یکی دیگر از رسومی بود که هنوز در برخی از شهرهای کشور اجرا می شود. به این ترتیب چاوش در مقابل کاروان زیارتی آوازی مذهبی می خواند. آداب چاوشخانی از دوره صفویه برای زائران اماکن زیارتی مرسوم شد. در برخی شهرها گاهی این مراسم چندین ماه قبل از سفر حج برگزار می شد و افرادی که با شنیدن این خبر تمایل به حضور در حج داشتند می توانستند به کاروان بپیوندند.
آداب سفر حج با رفتن زائر ختم نمی شود. پخت آش توشپاپا یکی دیگر از رسومی است که توسط خانواده یا آشنایان ارادتمندان انجام می شود. آش توشپا آش رشته ای است که در روز سوم، پنجم یا هفتم سفر تهیه می شود تا سفر را ایمن و مسافر را سالم برگرداند. در برخی مناطق آردی را که در سینی با آینه و قرآن و لیوان آب گذاشته و مسافر هنگام خروج از خانه لمس می‌کند، به نشانه تبرک در خاکستر می‌ریزند.
پی نوشت: با توجه به اینکه حج در این ایام نزدیک به 2 ماه به طول می انجامد، آداب و رسوم دیگر مرتبط با این سفر معنوی از جمله اعتقادات، احادیث و روایات برای استقبال از زائران از دیگر مواردی است که ایسنا در گزارش های آتی به آن خواهد پرداخت.
انتهای پیام
[ad_2]
